Είναι απόγευμα και μόλις έχετε επιστρέψει από τη δουλειά: στην πόρτα σάς υποδέχεται η ρομποτική σκούπα που μόλις ολοκλήρωσε την καθαριότητα του σπιτιού. Τα ηλεκτρονικά της «μάτια» κυριολεκτικά παρακολουθούν τις αντιδράσεις σας, την ώρα που σας ακολουθεί από δωμάτιο σε δωμάτιο. Σε γενικές γραμμές, είστε ικανοποιημένος, κάτι που το μηχάνημα καταλαβαίνει από το χαμόγελό σας. Ξαφνικά όμως παρατηρείτε πως σε κάποιο χαλί έχουν παραμείνει λεκέδες· από τα συνοφρυωμένα μάτια και την αυστηρή χροιά της φωνής σας, το ρομπότ αντιλαμβάνεται ότι θα πρέπει να το καθαρίσει ξανά, με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή. Και αντιδρά με ήχους που δείχνουν πως αναγνώρισε την απογοήτευσή σας!
Οσο κι αν αυτή η σκηνή μοιάζει βγαλμένη από το μέλλον, αρκετά ερευνητικά ιδρύματα έχουν κάνει τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Ανάμεσά τους και το Εργαστήριο Ψηφιακής Επεξεργασίας Εικόνας, Βίντεο και Πολυμέσων (IVML) από το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το οποίο επίσης αναπτύσσει τεχνολογίες που θα επιτρέψουν την κατασκευή ρομπότ με… συναισθήματα, όπως το παραπάνω. «Πρόκειται για τεχνολογίες που εντάσσονται στη συναισθηματική υπολογιστική», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Κώστας Καρπούζης, ερευνητής από το IVML, «έναν νέο κλάδο της ρομποτικής, ο οποίος προσπαθεί να προικίσει τις μηχανές με την ικανότητα να αναγνωρίζουν τις ανθρώπινες αντιδράσεις και να τις μεταφράζουν στην ψυχολογική κατάσταση που τις προκάλεσε».
Μάλιστα, το ελληνικό εργαστήριο είχε πρόσφατα την ευκαιρία να δοκιμάσει τέτοιες τεχνικές στην πράξη, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα Feelix Growing μαζί με ρομποτιστές, νευροεπιστήμονες και εξελικτικούς ψυχολόγους από άλλα ευρωπαϊκά ιδρύματα, όπως το αγγλικό πανεπιστήμιο του Hertfordshire ή το γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Ετσι, για παράδειγμα, «πειραματιστήκαμε με τεχνικές που επιτρέπουν στις κάμερες των μηχανημάτων να παρακολουθούν τις κινήσεις των ματιών του χρήστη, ώστε να αναγνωρίζουν αν αυτός έχει τεταμένη την προσοχή του ή όχι», προσθέτει ο κ. Καρπούζης. Επίσης, κατασκεύασε αλγόριθμους οι οποίοι αποκρυπτογραφούν τις εκφράσεις του ανθρώπινου προσώπου, με σκοπό τα ρομπότ να καταλαβαίνουν αν αυτές εκφράζουν θυμό, απογοήτευση ή ενθουσιασμό.
Αλλοι επιστήμονες, πάλι, δημιούργησαν εφαρμογές ώστε ένα μηχάνημα να ανταποκρίνεται με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με το αν ο χρήστης τού μιλάει σε αυστηρό ύφος ή όχι, αν το αγγίζει απαλά ή πιο δυνατά, ακόμη κι αν ο τρόπος βαδίσματός του φανερώνει δυσαρέσκεια ή ευχαρίστηση από την παρουσία του μηχανήματος. «Με τη βοήθεια των ψυχολόγων, κωδικοποιήσαμε τα βασικά συναισθήματα σε μια σειρά από αντιδράσεις, φτιάχνοντας έτσι μαθηματικά μοντέλα για την ανθρώπινη συμπεριφορά», προσθέτει ο επιστήμονας από το IVML.
Μηχανικό «πρόσωπο»
Στο πλαίσιο του Feelix Growing, πολλές από αυτές τις τεχνικές ενσωματώθηκαν στο Nao, ένα ανθρωποειδές γαλλικής κατασκευής που διαθέτει κάμερες, πολλαπλά μικρόφωνα και αισθητήρες πίεσης, ώστε να μπορεί να καταγράψει μια σειρά από ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Παράλληλα, οι ερευνητές κατασκεύασαν κι ένα μηχανικό «πρόσωπο» που μπορούσε να κάνει διάφορους μορφασμούς για να εκφράσει τα «συναισθήματά» του. Και δοκίμασαν όλες τις πλατφόρμες σε πειράματα.
«Σε όλες τις περιπτώσεις, διαπιστώσαμε πως αυτές οι πλατφόρμες αλληλεπιδρούσαν πιο φυσικά με τους μικρούς εθελοντές, κάτι που αποδείχθηκε και από το γεγονός ότι τα ρομπότ διατήρησαν αμείωτο το ενδιαφέρον τους για περισσότερο χρόνο», σημειώνει ο κ. Καρπούζης.
«Πολύ νωρίτερα ωστόσο, θα δούμε να αναπτύσσονται πιο περιορισμένες αλλά εξίσου χρήσιμες εφαρμογές της συναισθηματικής υπολογιστικής», συμπληρώνει, «όπως για παράδειγμα κάμερες για συστήματα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης, οι οποίες θα καταλαβαίνουν αν ο χρήστης δυσκολεύεται στα τεστ γνώσεων, ώστε να αυξομειώνουν αυτόματα το επίπεδο δυσκολίας των ερωτήσεων». Αλλωστε, το εργαστήριο του ΕΜΠ βρίσκεται ήδη σε συμφωνία με τη Φεράρι για να αναπτύξει ένα ανάλογο «συναισθηματικά έξυπνο» σύστημα επίβλεψης των διαβητικών οδηγών, το οποίο, εκτός από μερικά βιομετρικά στοιχεία, θα παρακολουθεί επίσης και τις αντιδράσεις του οδηγού.
Η ψυχολογία
Οπως είναι φυσικό, η επιστήμη της ψυχολογίας παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των συναισθηματικών ρομπότ – καθώς δημιουργεί τα μοντέλα ανθρώπινης συμπεριφοράς, τα οποία χρησιμοποιούν οι προγραμματιστές για να δημιουργήσουν μηχανές που θα καταφέρνουν να αποκωδικοποιούν τα συναισθήματα του χρήστη τους. Ωστόσο, θα είναι και από τους πρώτους κλάδους που θα ωφεληθούν από τη χρήση τέτοιων ψηφιακών συστημάτων.
«Μέχρι σήμερα, στις περισσότερες περιπτώσεις οι ψυχολόγοι βασίζουν τα συμπεράσματά τους στα ερωτηματολόγια, τα οποία συμπληρώνουν οι συμμετέχοντες μετά το τέλος των πειραμάτων», λέει στην «Κ» ο ερευνητής του ΕΜΠ κ. Κ. Καρπούζης, «ενώ τα “συναισθηματικά ευφυή” μηχανήματα θα τους δίνουν τη δυνατότητα να ελέγξουν απευθείας τις αντιδράσεις των εθελοντών». Οπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση που ένα τέτοιο πείραμα στοχεύει να ελέγξει υπό ποιες προϋποθέσεις οι υπαίθριες διαφημίσεις περισπούν την οδήγηση των οδηγών.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους επιστήμονες από το γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, μία από τις πρώτες ιατρικές εφαρμογές θα αφορά την εκπαίδευση παιδιών που πάσχουν από αυτισμό..
Πηγή Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου